Winter, veiligheid, vaarverbod en stoplicht

Vaarregels, Veiligheid en Vaarverbod
Veilig roeien en veiligheid op het water is hoofdzakelijk de verantwoordelijkheid van de roeiers. DDS heeft hiervoor het DDS – handboek veilig roeien, dat je vindt op de DDS website (wel inloggen!) onder Veiligheid. In een aantal gevallen is er vaarverbod omdat roeien niet veilig is:

• Bij harde wind
• Bij dichte mist
• Bij vrieskou
• Bij ijsgang op ons roeiwater
• Bij donker

Het criteria voor Vaarverbod voor DDS voor het roeien op de Schie is vastgelegd in het reglement van orde. De term VAARVERBOD is al 140 jaar een punt van discussie en frustratie, vooral als niet geheel duidelijk is of er een vaarverbod is, of waarom er een vaarverbod is.

Vroeger
Die discussie was er vooral in vroegere tijden toen alle DDS’ers ogen hadden en aan de Nieuwe Loods een (analoge) thermometer hing. Ligt er ijs? Waar dan, ik heb niets gezien! Is er wel voldoende mis? Hoe hard waait het? Hoe koud is het precies? DDS’ers stonden om de thermeter en het lag er maar aan hoe je erna keek of het nu net boven of onder 0 was. Boven 0 was er geen vaarverbod en ging iedereen het water op, onder 0 dan ging het hele roeifeest niet door. Gelukkig heeft DDS nu een Stoplicht.

Want we moeten roeien!
Vaarverbod wordt gezien als iets negatiefs. Door het woord Verbod alleen al. En we moeten roeien, natuurlijk. Maar is dat wel zo? En is dat wel zo verstandig? Als het op het water onveilig is door het weer, als er risico’s zijn op omslaan, aanvaring en onderkoeling of – niet te vergeten – schade aan de boten is het bijna misdadig om te gaan roeien. Veilig roeien en veiligheid op het water is hoofdzakelijk de verantwoordelijkheid van de roeiers. Er zijn roeiers die zich niet veilig voelen in situaties waarbij het (nog) geen vaarverbod is. Het moet normaal zijn dat deze roeiers op de kant blijven. Zonder Vaarverbod is er geen Vaargebod.

De situatie nu – sinds 2020
Het ‘stoplicht’ hebben we al een jaar of 10. Geprogrammeerd door Freek Reinders en getoond op de DDS website was het een hulpmiddel om zaken als wind en temperatuur te tonen. En het stoplicht stond dan op Rood: Vaarverbod. Je hoefde dan niet naar DDS te fietsen, want je wist toch al dat het vaarverbod was vanwege de harde wind of de temperatuur. Maar er waren ook DDS’ers die toch naar DDS gingen en daar de discussie aangingen. Want op DDS is het minder koud… Bij DDS staat minder wind… Kijk, De Laak is op het water…

Op advies van de veiligheidscommissie zijn we het in 2020 anders gaan doen. De roeiers waren al verantwoordelijk voor de veiligheid op het water, maar het stoplicht zou ook advies kunnen geven en ook het enige ‘meetinstrument’ van DDS zijn. De oude thermometer ging weg.

Het Stoplicht
Het stoplicht geeft eenduidige (harde) voorwaarden voor roeien ofwel vaarverbod. Het geeft rood aan bij harde wind, slecht zicht, donker en te lage temperatuur van het water. Deze voorwaarden staan op Uitleg vaarverbod - Roeivereniging DDS.
Het stoplicht heeft naast rood en groen ook oranje lichten. Hiermee kunnen de roeiers een risicoanalyse doen op basis van aangeleverde gegevens die van invloed kunnen zijn op de veiligheid van de roeier(s). De beleving van veiligheid kan erg persoonlijk zijn door je karakter of je roeiervaring. Als je door het stoplicht wordt geconfronteerd met een aantal gevaren of onzekerheden, zou je oeten concluderen dat het geen goed idee is om op dat moment te gaan roeien.

Regel van Drie
De Regel van Drie vindt zijn origine in gedrags- en veiligheidsmanagement en zou onze roeiers kunnen helpen bij het nemen van de juiste beslissing. Het is een eenvoudige techniek voor het herkennen wanneer meerdere gevaren of onzekerheden zich hebben opgestapeld tot een bedreiging die voldoende ernstig is om te stoppen en één en ander te heroverwegen, en past heel goed bij het DDS stoplicht.

Het principe is:
- Groen: = veilig
- Oranje: = er is gevaar of onzekerheid – wees voorzichtig
- Rood: = STOP!
en ...
- 3x Oranje = ROOD, dus stop!

IJsgang – eigenwaarneming en handmatig Rood licht
Er zijn zaken die niet te meten zijn, zoals mist/zicht en ijsgang. Zodra roeiers ijsgang zien op ons roeiwater is het Vaarverbod. Het stoplicht hoeft dan niet op Rood te staan, want dat zou het bestuur handmatig moeten doen. Het is dus niet alleen maar vaarberbod als het bestuur of het stoplicht het zegt!
Nogmaals: de roeier is zelf verantwoordelijk voor de eigen veiligheid en die van de boot. Als je schade vaart door (bewust) te roeien bij ijsgang is een ‘Maar het stoplicht stond niet op Rood’ geen excuus. DDS heeft een appgroep voor Roei-, wedstrijd- en waternieuws waarop waarnemingen over ijs en andere zaken kunnen worden gedeeld. Je kunt lid worden door een mail te sturen.

Het vaarverbod bij ijs/ijsgang geldt voor ons totale roeiwater. Zijwateren of -slootje kunnen ijs de hoofdvaart op brengen en ijs op de ene plek kan naar een andere plek op ons roeiwater stromen of blazen. Richting Den Haag varen omdat er bij de Koepoortbrug ijs ligt, is dus niet voldoende. Dat ijs kan 30 minuten later voor DDS liggen.

Oranje in de praktijk - skiffen in de winter

Onervaren roeiers moeten extra op de Oranje lichten letten, maar ook skiffeurs! Bij koud water of een lage gevoelstemperatuur kan omslaan extra snel leiden tot onderkoeling. De Provincie is verantwoordelijk voor ons roeiwater, maar niet voor het feit dat jij uit het water op de kant kunt klimmen.

Bij vorst (of in een periode na vorst en/of ijsgang) is het water erg koud. Wie in koud water terechtkomt, staat veel lichaamswarmte af aan het water. De normale lichaamstemperatuur van een mens schommelt tussen de 35,8° en 38° Celsius. Als de kerntemperatuur van het lichaam beneden de 35° zakt, spreek je van onderkoeling of hypothermie. Wanneer het lichaam te veel afkoelt, word je suf, kun je dingen niet meer goed doen en verlies je langzamerhand het bewustzijn. Het winteradvies voor skiffeurs is daarom:

• Ga niet alleen het water op, vraag een meefietser of coach om je te waarschuwen en eventueel te helpen als je mocht omslaan;
• Laat deze een touw en thermische deken meenemen. Deze zijn op DDS te vinden in de grote laden bij de kleedkamers;
• Of besluit om niet te gaan roeien, stap op ergo. Risico’s vermijden is altijd het veiligst.